با بررسی تاریخچه نیروهای چپ در دنیا میتوان به این نتیجه-گیری رسید که نقص بنیادینِ چپ در عدم درک سه فاکتور بهم-پیوسته ی اساسی در تغییر و تحولات جوامع نهفته است: زمان، مکان و سرعت. یعنی عدم درک ویژگی های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه ایکس (مکان) در زمانی مشخص (دورانهای گوناگونِ [!] گذشته، و حال)، و محاسبه و تخمین سرعت لازم یا ممکن برای تغییر و تحولات ممکن یا لازم، و در کنار آن تخمین در رابطه با احتمالِ پایداری آن تغییر و تحولات در طول زمان. شاید بتوان گفت که این، دلیلِ شکست های بیشمار در تاریخ چپ بوده است و دلیل اینکه چرا هیچ نظام کمونیستی و سوسیالیستی در دنیا نتوانسته است بیش از چند دهه سر پا بماند، و آن تعداد اندک که هنوز برقرارند، مانند چین و کوبا، بیش از دو دهه است که در آستانه سرنگونی قرار گرفته اند.
چگونه سرعتِ انقلاب صنعتی چپ را ناقص-الفکر کرد
همچنین میتوان گفت که سرعتِ انقلاب صنعتی و سرعتِ تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسیِ ناشی از آن باعث شد که ایدئولوژیِ چپ که خود محصول همان انقلاب و تغییر و تحولات بود، از آغاز دچار این توهم شود که هرگونه تغییر و تحول در هر زمان و در هر مکان میتواند همواره از همان سرعتِ کم-نظیر برخوردار باشد.
اتفاقاً جالب است که بنیانگذار ایدئولوژیِ چپ، کارل مارکس، در آثار خود از فرمولهایِ ریاضیِ خود-ساخته استفاده میکرد تا بلکه روزی بتواند زمانِ دقیقِ فروپاشیِ نظام سرمایه داری در کشورهای پیشرفته را محاسبه کند. علیرغم اینکه در آثار نظریه-پردازانِ چپ بطور مشخص چنین چیزی بیان نشده که هر جامعه ای در هر دوره ی زمانی قادر است هرگونه تغییری را از سر بگذراند، ولی چنین چیزی در لابلای نوشته های همه ی آنان بازتاب یافته است و در زمینه ی عملی هم مشاهده میشود که کاملاً چنین توهمی داشتند (و دارند) و برای همین حاضر بودند برای انقلاب کمونیستی یا برپایی و حفظ نظام کمونیستی در افغانستان و کشورهای بسیار عقب-مانده در آفریقا و غیره همانقدر انرژی و سرمایه انسانی و سرمایه مالی هزینه کنند که برای کشورهایی بسیار پیشرفته تر.
محاسباتِ اشتباه نظامی
درک ناقص از زمان و مکان و سرعت در محاسباتِ لازم برای اتخاذ راهها و سیاستها میتواند همچنین دلیلِ اشتباهاتِ فاحشِ نظامیِ کشورهای سابقاً کمونیستی و بقایای آنها بوده باشد. اشتباهاتی فاجعه-زا از قبیل قرارداد بین استالین و هیتلر برای تسخیر و تقسیم لهستان بین آن دو کشور که به احتمال زیاد عاملی مهم در وحشیانه-تر شدن و فجیع-تر شدنِ ابعاد جنگ جهانی دوم، حتی در خود کشور شورویِ سابق، شد.
اکنون مشخص شده است که در جنگ کنونی بین روسیه و اوکراین نیز، که با حمله ی نظامیِ روسیه به خاک اوکراین شروع شد، روسیه محاسباتی اشتباه داشته و از اینکه نتوانست به سرعت به پیروزی برسد، شدیداً غافلگیر شده است. در روزهای آغازینِ این جنگ، رسانه های غربی نیز محاسباتِ روسیه را بعنوانِ محاسباتِ خود جلوه میدادند و صحبت از این بود که روسیه در عرض چند روز اوکراین را کاملاً تسخیر خواهد کرد. که امروز میتوان آن اطلاعات اشتباه را در چهارچوب جنگ روانی و رسانه ایِ غرب علیه روسیه و شرکایش دید.
(10 ژانویه 2023)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر