پنجشنبه، آذر ۱۰، ۱۴۰۱

دلایل پیدایش و پایداری مردسالاری


تقریباً همه نظریه-پردازان بر این باورند که مردسالاری با تکامل جوامع بشری شکل گرفته است. ولی در مورد عواملی که منجر به پیدایش مردسالاری شده اند، نظریه هایی بسیار متفاوت وجود دارد. دو نظریه بیش از سایر نظریات پایه ای علمی دارند و مورد قبول اکثر محققین هستند: (1) نظریه ای که پیدایش مردسالاری را ناشی از تقسیم کار بین زنان و مردان میداند، و (2) نظریه مارکسیستی که توسط فریدریش انگلس پرداخته شده است و عامل پیدایش مردسالاری را شکلگیری مالکیت خصوصی میداند که توسط مردان کنترل میشده است. طبق این نظریه، مردسالاری انتقال مالکیت خصوصی از پدر به پسر را تضمین میکرده است و از این طریق کنترل بر ملک و سرمایه و تولید را در حیطه مردان نگه میداشته است. 

نقطه اشتراک همه نظریه هایی که در این رابطه وجود دارد، این است که چندان قابل-درک نیستند، و آنقدر انتزاعی و دور به نظر می آیند که بیشتر شبیه یک فرمول ریاضی هستند تا یک واقعیت روزمره. چندی پیش بطور اتفاقی به فکرم رسید که شاید دلیل پیدایش و پایداری مردسالاری کنترل جمعیت بوده باشد. حتی در یک قبیله یا یک دهات کوچک اگر تعداد جمعیت بیشتر یا کمتر از حدی معین باشد، همگی در کوتاه-مدت یا طولانی-مدت با خطر مرگ و نابودی روبرو میشوند. اگر تعداد جمعیت بیش از حد باشد، با خطر گرسنگی و کمبود امکانات روبرو میشوند، اگر تعداد جمعیت زیادی کم باشد، نیروی کار نخواهند داشت و با همان خطرات ناشی از ازدیاد جمعیت روبرو خواهند شد. زنان بدلیل بیولوژیک نقش اصلی را در کنترل تعداد جمعیت دارند، و معلوم نیست اگر تصمیم-گیری در مورد بارداری و بدنیا آوردن فرزند کاملا بطور مستقل توسط خودشان انجام بگیرد، تعداد جمعیت یک جامعه، چه در جوامع بزرگ مانند یک کشور و چه در جوامع کوچک مانند یک دهات، چه سیری را طی کند. در طول تاریخ می بینیم که حتی از طریق مذهب و رسوم و عرف سن ازدواج و بارداری زنان بطور بسیار مشخص تعیین شده است. همچنین در طول زندگی خودمان بارها شاهد دخالت مستقیم دولتهای کشورهای گوناگون در بالا بردن تعداد جمعیت کشورشان، بطور نمونه بدلیل جنگ، بوده ایم. 

مسئله ی کنترل جمعیت میتواند هم دلیل پیدایش مردسالاری بوده باشد، و هم دلیل اینکه چرا، در چهارچوب مردسالاری، در همه ادیان و در همه سیستمهای اخلاقی بطور چشمگیر بر مسئله سکس و محدودیتهای اخلاقی آن تاکید شده است. 


(یکم دسامبر 2022) 

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر