اخبار مهم ایران و جهان در ماه گذشته

شش فرمانده "جهاد اسلامی" در عملیات ارتش اسراییل کشته شدند 

در عملیات ارتش اسراییل که بین 09 ماه می 2023 تا 12 ماه می 2023 در غزه انجام گرفت، ده‌ها هدف نظامی مورد حمله قرار گرفت و شش تن از فرماندهان و اعضای ارشد "جهاد اسلامی" کشته شدند. اسامی فرماندهان "جهاد اسلامی" که در این عملیات کشته شدند: جهاد غانم (دبیر شورای نظامی سازمان جهاد اسلامی)، ایاد الحسنی، احمد ابودقه، علی غالی، خلیل البهتینی، طارق عزالدین. (اخبار اسراییل به فارسی، 12 می 2023) 

حسابهای بانکی نمایندگی های دیپلماتیک فنلاند در روسیه مسدود شد 

فنلاند می‌گوید حساب‌های بانکی نمایندگی‌های دیپلماتیک این کشور در روسیه مسدود شده است. وزارت امور خارجه فنلاند خبر داد که حساب‌های بانکی سفارتخانه در مسکو و کنسولگری این کشور در سن پترزبورگ متوقف شده و در این مورد با مقامات روسی تماس گرفته است. در بیانیه وزارت خارجه فنلاند این وضعیت «جدی» توصیف شده است.
فنلاند ماه گذشته رسما به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو- در آمد. مقامات روسی هشدار دادند که به اقدامات تلافی‌جویانه دست خواهند زد. یکی از دلایلی که روسیه برای حمله به اوکراین عنوان کرده بود نگرانی از گسترش ناتو به شرق و رسیدن به مرزهای اروپایی روسیه بود. حمله نظامی روسیه به اوکراین باعث افزایش نگرانی کشورهای اروپایی در مورد اهداف آینده روسیه و اقدام برای افزایش امنیت خود شد و از جمله سوئد و فنلاند با کنار گذاشتن بیطرفی سنتی خود، خواستار عضویت در ناتو شدند. فنلاند دارای طولانی‌ترین مرز اروپایی با روسیه است. (بی بی سی نیوز فارسی، 17 می 2023) 

یک بانک روسی اولین نمایندگی خود در ایران را راه‌اندازی کرد 

رئیس سازمان توسعه تجارت ایران طی پیامی در حساب توئیتری خود، ضمن اعلام خبر راه‌اندازی نمایندگی «وی‌تی‌بی بانک» روسیه در ایران نوشته است که «این اولین بانک روسی است که در ایران حضور مستقیم داشته و در انتقال بخشی از درآمدهای ارزی از شبکه تراستی به شبکه بانکی و شفافیت تجارت موثر خواهد بود». ایران و روسیه در تاریخ 29 ژانویه در تهران تفاهم‌نامه‌ای را برای اتصال سامانه‌های پیام‌رسان پرداخت بین بانکی خود امضا کرده بودند. «وی‌تی‌بی بانک» دومین بانک بزرگ در روسیه محسوب می‌شود. (یورونیوز فارسی، 17 می 2023) 

پخش صدای هیتلر از بلندگوی یک قطار در اتریش؛ دو مظنون شناسایی شدند 

راه‌آهن اتریش اعلام کرد که دو مظنون را در رابطه با پخش صدای هیتلر از سیستم بلندگوی یک قطار که عازم وین بود، با کنترل دوربین‌های داخل قطار شناسایی کرده‌اند. مسافرانی که روز یکشنبه 14 ماه مه در قطاری عازم وین بودند با نزدیک شدن به ایستگاهی به جای شنیدن نام ایستگاه بعدی، صدای آدولف هیتلر و صداهای تشویق او به وسیله جمعیت را شنیدند. راه آهن اتریش در بیانیه‌ای در روز دوشنبه اعلام کرد که صدای هیتلر توسط سیستم بلندگوی داخل قطار پخش شده است. برخی منابع خبری در اتریش هم به نقل از مقام‌های راه‌آهن اتریش گفتند که آن‌ها تصاویر ویدئویی خود را تحویل پلیس داده‌اند. تبلیغات نازی‌ها در اتریش بر اساس قوانینی که اندکی پس از پایان جنگ جهانی دوم به تصویب رسید جرم است. (یورونیوز فارسی، 16 می 2023) 

رهبر حزب اسلامگرای نهضت تونس به یک سال حبس محکوم شد 

دادگاهی در تونس راشد غنوشی، رهبر حزب اسلامگرای نهضت را به یک سال حبس محکوم کرد. راشد غنوشی، 81 ساله، ماه گذشته بازداشت و به «اظهاراتی در تجلیل از تروریسم» متهم شد. او این اتهام را ساختگی و «پرونده‌سازی با انگیزه سیاسی» توصیف و آن را رد کرده است. (بی بی سی نیوز فارسی، 16 می 2023) 

انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به دور دوم کشید 

انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی ترکیه در 14 می 2023 برگزار شد. اردوغان 49.51 درصد آرا، قلیچداراوغلو 44.88 درصد و سنان اوغان 5.17 درصد آرا را به دست آوردند. از آنجا که هیچ یک از نامزدها نتوانست بیش از 50 درصد آرا را کسب کند، دور دوم انتخابات با رقابت بین دو نامزد ریاست جمهوری که بیش ترین رای را کسب کردند، رجب طیب اردوغان و کمال قلیچداراوغلو، در روز 28 می 2023 برگزار خواهد شد. مشارکت 88.5 درصدی مردم ترکیه در این انتخابات بالاترین میزان مشارکت در تاریخ انتخابات ترکیه می‌باشد. 

سازمان ملل: درگیری‌های سودان بیش از 700 هزار نفر را در داخل این کشور آواره کرده است 

سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه اعلام کرد که درگیری‌های جاری در سودان از نزدیک به یک ماه پیش تاکنون منجر به آوارگی بیش از 700 هزار نفر در داخل این کشور شده است. به گفته سازمان ملل این آمار تنها طی یک هفته اخیر دو برابر شده است. این در حالی است که حدود 150 هزار نفر نیز از زمان آغاز مناقشه نظامی در سودان به کشورهای مجاور گریخته‌اند. (یورونیوز فارسی، 09 می 2023) 

سوریه بعد از دوازده سال به اتحادیه عرب برگشت 

وزیران خارجه 22 کشور عضو اتحادیه عرب روز 07 می 2023 در اجلاس اتحادیه عرب در قاهره بدون رای‌گیری توافق کردند سوریه به این اتحادیه بازگردد. احمدابوالغیط دبیرکل اتحادیه عرب این تصمیم را «سرآغاز» حل بحران سوریه دانست اما تاکید کرد عادی سازی روابط به عهده خود کشورهای عضو است و تصمیم اتحادیه عرب الزام‌آور نیست. در سال 2011 پس از آنکه دولت بشار اسد اعتراض‌های مردمی را به شدت سرکوب کرد که منجر به حنگ داخلی شد، اعضای اتحادیه عرب عضویت سوریه را به حال تعلیق درآوردند. تصمیم اتحادیه عرب امروز در یک جلسه ویژه در پشت درهای بسته گرفته شد و از فردا اجرا می‌شود و نمایندگان سوریه رسما در مذاکرات شرکت می‌کنند. به این ترتیب در اجلاس بعدی هم که ماه آینده در ریاض برگزار می‌شود هیات نمایندگی سوریه حضور خواهد داشت. (بی بی سی فارسی، 07 می 2023) 

نگرانی آژانس بین المللی انرژی اتمی از تخلیه غیرنظامیان حومه نیروگاه اتمی اوکراین 

دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به تحرکات نظامی روسیه در شهر مجاور بزرگترین نیروگاه هسته‌ای اروپا به شدت ابراز نگرانی کرده است. بنابر گزارش‌ها، نیروهای ارتش روسیه که انرهودار را تصرف کرده‌اند تخلیه غیرنظامیان از این شهر را آغاز کرده‌اند. آژانس می‌گوید اکثر کارکنان نیروگاه زاپوریژیا و خانواده‌هایشان در شهر انرهودار ساکن‌اند. رافائل گروسی، دبیرکل آژانس روز شنبه وضعیت در نیروگاه زاپوریژیا را «به طور فزاینده‌ای غیرقابل پیش‌بینی و بالقوه خطرناک» توصیف کرد. خبر تخلیه شهروندان غیرنظامی انرهودار همزمان با بالا گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره آغاز حملات ارتش اوکراین برای بازپس‌گیری مناطق تحت اشغال روسیه مخابره شده است. (بی بی سی نیوز فارسی، 07 می 2023) 

دادگاه تجدیدنظر حکم حبس نیکولا سارکوزی را تایید کرد 

دادگاه استیناف فرانسه حکم سه سال حبس نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور پیشین این کشور را به اتهام فساد مالی تایید کرد. بر اساس حکم دادگاه، آقای سارکوزی اولین سال محکومیتش را به جای زندان، در خانه و با دستبند الکترونیکی خواهد گذراند. دو سال از حکم زندان او نیز تعلیق شده است. در ماه مارچ 2021 داداگاهی در فرانسه آقای سارکوزی، رئیس‌جمهوری سابق را به اتهام تلاش برای رشوه دادن به یک قاضی و اعمال نفوذ مجرم شناخت. آقای سارکوزی متهم شده بود به قاضی پرونده‌ حقوقی مربوط به «تامین غیرقانونی هزینه‌های مبارزات انتخاباتی‌اش» پیشنهاد رشوه و مقام داده است. او به سه سال زندان محکوم شد که دو سال آن تعلیق شده بود. این نخستین بار است که در فرانسه کسی که سابقا سمت ریاست جمهوری را بر عهده داشته به حبس محکوم می‌شود. (بی بی سی فارسی، 17 می 2023) 

دونالد ترامپ در پرونده آزار جنسی به پرداخت 5 میلیون دلار غرامت محکوم شد 

هیات منصفه دادگاه فدرال نیویورک روز سه‌شنبه 09 می 2023 دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا را در پرونده آزار جنسی جین کارول در دهه نود میلادی مسئول شناخت و به پرداخت 5 میلیون دلار محکوم کرد. هیات منصفه در دادگاه فدرال منهتن پس از شور و مشورت مبلغ غرامت جزایی 5 میلیون دلاری را صادر کردند، هرچند هیئت منصفه نتوانست بر سر اینکه آیا دونالد ترامپ به جین کارول «تجاوز» کرده است یا نه به نتیجه برسد. سخنگوی آقای ترامپ گفت که وی درباره این حکم درخواست تجدید نظر خواهد کرد. رئیس جمهور سابق آمریکا تا زمانی که پرونده در دادگاه تجدید نظر به سر می‌برد مجبور به پرداخت غرامت نخواهد بود. (یورونیوز فارسی، 09 می 2023) 

چارلز سوم به عنوان پادشاه بریتانیا تاجگذاری کرد 

آیین تاج‌گذاری چارلز سوم، پادشاه بریتانیا، و کامیلا همسرش به عنوان «ملکه همسر» روز شنبه 06 می 2023 بر اساس سنت‌‌های یک‌هزار ساله این کشور در کلیسای وست‌مینیستر در لندن برگزار شد. چارلز سوم از روز 08 سپتامبر سال گذشته در روز مرگ مادرش، ملکه الیزابت، که هفتاد سال سلطنت کرد، به‌طور رسمی پادشاه بریتانیا و قلمرو سرزمین‌های دیگر این کشور در جهان است. بیش از دو هزار و 300 مهمان به آیین تاج‌گذاری که بخش اصلی آن در دو ساعت در جریان بود، دعوت شده بودند. جیل بایدن، بانوی اول آمریکا، کشورش را در این آیین نمایندگی کرد. دست‌کم صد رئیس دولت و مقامات بلندپایه جهانی در میان مدعوین بودند. ده‌ها میلیون تن از بریتانیایی‌ها و شهروندان کشورهای «مشترک‌المنافع» مانند استرالیا، نیوزیلند و کانادا که قلمرو سلطنت بریتانیا محسوب می‌شوند، در کنار انبوهی دیگر از مردم دنیا آیین تاج‌گذاری چارلز سوم را مستقیم از تلویزیون و اینترنت تماشا کردند. (رادیو فردا، شنبه 06 می 2023) 

اتحادیه اروپا اعدام حبیب اسیود، شهروند ایرانی-سوئدی، را محکوم کرد 

ساعاتی پس از اعلام خبر اجرای حکم اعدام حبیب اسیود، اتحادیه اروپا با صدور بیانیه‌ای این اقدام حکومت ایران را به «شدیدترین لحن ممکن» محکوم و بار دیگر مخالفت قاطع خود را با مجازات اعدام تحت هر شرایطی اعلام کرد. در این بیانیه که عصر شنبه 16 اردیبهشت (06 می 2023) منتشر شد، آمده است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا ضمن ابراز همدردی و تسلیت به خانوادۀ حبیب فرج‌الله چعب، معروف به حبیب اسیود، بر «همبستگی کاملِ» خود با دولت سوئد نیز تأکید می‌کنند. قوه قضاییه جمهوری اسلامی روز شنبه خبر داد که بامداد 16 اردیبهشت حبیب فرج‌الله چعب، شهروند ایرانی-‌سوئدی، را به اتهام انتسابی «افساد فی‌الارض» اعدام کرد. آقای اسیود مهر 1399 (اکتبر 2020) در جریان سفر به ترکیه ربوده و به ایران منتقل شد. اتحادیه اروپا در پایان با اشاره به «شمار فزایندۀ شهروندان اتحادیه اروپا و شهروندان دوتابعیتی ایرانی-اروپایی که در ایران تحت بازداشت خودسرانه هستند» تصریح کرد: «محدودیت‌های اعمال‌شده برای دسترسی کنسولی به اتباع این اتحادیه و محرومیت [بازداشت‌شدگان] از حمایت کنسولی و حق دادرسی عادلانه، نقض مستقیم قوانین بین‌المللی است». پیشتر در همین روز، وزیر خارجه سوئد و شماری از مقام‌های ارشد کشورهای اروپایی اجرای حمن اعدام آقای اسیود توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی را محکوم کرده بودند. وزارت خارجه سوئد همچنین از احضار کاردار سفارت جمهوری اسلامی در استکهلم خبر داد. (رادیو فردا، 07 می 2023) 

ایران - دو نفر به دلیل آتش زدن قرآن و «توهین به پیامبر اسلام» اعدام شدند 

قوه قضائیه ایران روز دوشنبه 08 می 2023 اعلام کرد دو نفر را که به اتهام «سوزاندن قرآن» و «توهین به پیامبر اسلام» محاکمه شده بودند اعدام کرده است. خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه ایران اعدام شدگان را یوسف مهرداد و صدرالله فاضلی معرفی کرد. بنا به همین گزارش اتهام‌های یوسف مهرداد در جریان محاکمه «سب النبی» و «توهین به مقدسات دینی و اسلامی» بود. صدرالله فاضلی نیز با اتهام‌های «سب النبی»، «ارتداد فطری»، «قذف مادر پیامبر» اسلام، «استخفاف قرآن به وسیله سوزاندن»، «توهین به مقدسات» و «انتشار تصاویر خصوصی دیگران بدون رضایت» روبرو شده بود. «سب النبی» به معنای دشنام و توهین به پیامبر اسلام است و طبق قانون مجازات اسلامی ایران برای آن حکم اعدام در نظر گرفته شده است. محل دستگیری یوسف مهرداد و صدرالله فاضلی شهرهای اردبیل و یاسوج گزارش شده است. سازمان حقوق بشر ایران، مستقر در اسلو، پایتخت نروژ، ماه گذشته گزارش داده بود که آمار اعدام در ایران طی سال 2022 با افزایش 75 درصدی به بالاترین میزان طی هفت سال گذشته رسیده بود. این سازمان تعداد اعدام‌شدگان در ایران طی سال گذشته میلادی را 582 نفر اعلام کرده بود. (یورونیوز فارسی، 08 می 2023) 

(تاریخ انتشار در این وبلاگ: پنجشنبه 18 می 2023)